Recyclability
Met de term recyclability wordt bedoeld hoe goed een papier- of kartongebaseerd materiaal, verpakking of product gerecycled kan worden in de bestaande processen binnen de papier- en kartonindustrie. Het zegt dus iets over de recyclebaarheid. De recyclability van papier en karton hangt voor een groot deel af van de samenstelling van het materiaal. Het gebruik van bepaalde soorten coatings, lakken, inkten en lijmen, maar ook bijvoorbeeld de keuze voor een venster of de vormgeving van een verpakking of product kan bepalend zijn voor hoe makkelijk het papier of karton gerecycled kan worden. De papierfabrieken die het papier of karton produceren, maar ook de ontwerpers van een nieuwe papieren of kartonnen verpakking of product en drukkerijen die het papier of karton veredelen bepalen dus gezamenlijk de recyclability van het materiaal of product.
Recyclabilitytests
Ontwerpers en producenten van verpakkingen of andere producten van papier en karton wordt aanbevolen om voorafgaand aan de introductie van een verpakking of product eerst te laten beoordelen of de betreffende verpakking of product goed recyclebaar is middels de processen die daarvoor binnen Europa gangbaar zijn.
Er zijn verschillende laboratoria die zo’n recyclabilitytest kunnen uitvoeren volgens een gestandaardiseerde en algemeen geaccepteerde methode. De voornaamste zijn:
Tips & tricks om de recyclability van een verpakking of product te verbeteren
Het uitgangspunt van de Nederlandse papier- en kartonindustrie is dat al het papier en karton recyclebaar is, mits het correct wordt ingezameld. Voor sommige papiersoorten is echter wel een uitgebreider of een aangepast recyclingproces nodig. Omdat niet iedere papierfabriek over deze mogelijkheden beschikt, helpt het als daar al in het ontwerp van een verpakking of product rekening mee wordt gehouden.
Het schema hieronder geeft per categorie de belangrijkste aanbevelingen weer die de recyclability van producten en verpakkingen van papier en karton verhogen. Ontwerpers, producenten en veredelaars kunnen deze aanbevelingen hanteren om bewust de afweging te maken tussen functionaliteit en uitstraling enerzijds en recyclability en circulariteit anderzijds. De aanbevelingen zijn van toepassing op alle soorten papier en karton, waaronder kraft papier, vouwkarton, massief karton en golfkarton.
- Vermijd het gebruik van siliconen-, doorzichtig, vetvrij en natsterk papier.
- Gebruik geen excessieve hoeveelheden vulstoffen in het papier of karton.
- Gebruik gebleekte en ongebleekte vezels niet door elkaar om downgrading van de gebleekte vezels te voorkomen.
- Er is geen voorkeur voor bepaalde bronnen van vezelmateriaal, mits ontsloten (ofwel vezels afkomstig uit hout, dan wel vezels afkomstig uit alternatieve bronnen zoals gras). Alle vezels gedragen zich in de recycling hetzelfde, ongeacht hun oorsprong.
- Vermijd het gebruik van chloorhoudende materialen, zoals PVC en PVDC.
- Minimaliseer de hoeveelheid niet-vezelmateriaal (o.a. plastic en metalen). Indien deze toch vereist zijn, bevestig deze dan niet of zo los mogelijk aan het papier of karton.
- Laat beide zijdes van het papier/karton vrij van een vochtbarrière. Indien een barrière vereist is voor de toepassing, probeer het dan te beperken tot één zijde van het papier of karton.
- Verkies een anorganische coating boven een dispersiecoating.
- Er is geen voorkeur voor biodegradeerbare kunststoffen boven niet-biodegradeerbare kunststoffen in het geval van coatings en laminaten. In het papierrecyclingproces gedragen deze zich hetzelfde.
- Gebruik geen UV lakken of inkten, tenzij er expliciet vermeld wordt dat de lak of inkt goed recyclebaar is.
- Kies voor vensters liever voor een venster van pergamijn dan van plastic. Mocht een kunststof venster toch noodzakelijk zijn, kies dan voor een materiaal dat de krachten in het recyclingproces kan weerstaan.
- Baseer de keuze voor een inkt op de richtlijnen van EUPIA.
- Vermijd inkten/kleurstoffen die (tijdens recycling) kunnen oplossen in water, indien het papier gemaakt is van gebleekte vezels.
- Vermijd het aanbrengen van metaalkleurige inkten of folies op het papier zoveel mogelijk.
- Minimaliseer de hoeveelheid lijm in een verpakking.
- Gebruik bij voorkeur cold-set lijm, uithardende lijm of wateroplosbare lijm.
- Vermijd het gebruik van hotmelts met een smelttemperatuur lager dan 68 graden Celcius en drukgevoelige kleefstoffen.
- Baseer de keuze voor een tape of etiket op het soort lijm.
- Verkies tape en etiketten die op papier gebaseerd zijn boven tape en etiketten die op kunststof gebaseerd zijn, indien de toepassing dit toestaat.
- Zorg dat het basismateriaal van de verpakking herkenbaar is voor een consument.
- Kies een verpakkingsontwerp dat schoon en droog weggooien van de verpakking faciliteert.
- Kies een verpakkingsontwerp dat het plat en/of klein maken van de verpakking faciliteert.
- Stem de keuze of het ontwerp van de verpakking zoveel mogelijk af op de inzameling, sortering en recyclingprocessen die in de omgeving waar de verpakking afgedankt wordt beschikbaar zijn.