Inzameling & sortering
In Nederland wordt 87 procent van het oudpapier en -karton (zowel verpakkingen als niet-verpakkingen) ingezameld en weer gebruikt om nieuw papier en karton van te maken (2022). Een vezel kan talloze malen worden gebruikt voordat zij op is. Voordat oudpapier en -karton naar papierfabrieken gaat om te worden verwerkt moet het eerst worden ingezameld en gesorteerd. Hoe dat gebeurt is verschillend voor huishoudens en bedrijven. Dit komt doordat het oudpapier en -karton van huishoudens over het algemeen veel diverser is qua samenstelling dan dat van bedrijven, en ook de hoeveelheden zijn anders. Hieronder wordt per situatie uitgelegd hoe de inzameling en sortering in zijn werk gaat.
Huishoudens
De inzameling van huishoudelijk papier en karton wordt geregeld door de gemeenten. Wat er wel en niet bij het oudpapier mag, staat in de PRN scheidingswijzer. Het ingezamelde (bedrukte) huishoudelijke papier en karton wordt ook wel Post-Consumer Waste genoemd.
Huishoudelijk oudpapier is heterogeen; het bevat veel verschillende soorten papier en karton, zoals verpakkingen, bonnetjes, kranten, tijdschrijften, lege wc-rollen en gebruikt kopieerpapier. Daarnaast bevat het vaak ook relatief veel vervuiling, zoals nietjes en paperclips (papiereigen vervuiling), maar ook materialen die niet in het oudpapier thuishoren, zoals voedselresten of restafval (papiervreemde vervuiling). Daarom wordt huishoudelijk oudpapier altijd gesorteerd voor het kan worden verwerkt tot nieuw papier en karton.
Bedrijven
Oudpapier en -karton afkomstig van kantoren, winkels, de dienstensector en de industrie is een belangrijke papierstroom. Het bestaat uit verschillende soorten papier en karton, zoals bijvoorbeeld kartonnen dozen, afval van drukkerijen, snijafval bij de papiergroothandel of ingezameld oudpapier van kantoren. Dit wordt ook wel Pre-Consumer Waste genoemd.
In tegenstelling tot huishoudelijk oudpapier en -karton zijn deze stromen veelal niet vervuild en in een aantal gevallen ook onbedrukt. Daarnaast is het vaak voor een groot deel al gesorteerd. Het is daarom vaak van betere kwaliteit dan huishoudelijk oudpapier en -karton, en dus ook zeer geschikt om nieuw papier of karton van te maken.
Vaak wordt het oudpapier en -karton door een oudpapieronderneming bij de bedrijven zelf opgehaald. Vanaf daar volgt het dezelfde route als huishoudelijk oudpapier, al is er vaak veel minder sortering nodig.
Sortering
Nadat oudpapier bij huishoudens en bedrijven is opgehaald gaat het naar een oudpapieronderneming. Daar wordt het gesorteerd op kwaliteit en eventueel ontdaan van vuil (zoals plastic, hout, geplastificeerd en verontreinigd papier). Sortering gebeurt onder andere op basis van de kleur en het type papier of karton. In totaal zijn er wel 57 verschillende kwaliteiten oudpapier. Dit is vastgelegd in de EN643 standaard voor oudpapier.
Vervolgens wordt het gesorteerde oudpapier per soort tot balen geperst. Deze worden getransporteerd naar papier- en kartonfabrieken in binnen- en buitenland, waar het wordt ingezet als grondstof voor de productie van nieuw papier en karton. Hoe de recycling in zijn werk gaat lees je hier.